Katedra za metalurško inženjerstvo

Na Katedri za metalurško inženjerstvo (MI) izvodi se nastava na osnovnim, master i doktorskim studijama na sledećim studijskim programima: Metalurško inženjerstvo, Inženjerstvo materijala, Inženjerstvo zaštite životne sredine i Farmaceutsko inženjerstvo. Nastavnici zaposleni na Katedri za MI izvode nastavu i na drugim fakultetima Univerziteta u Beogradu: Rudarsko-geološkom fakultetu, Fakultetu za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Arhitektonskom fakultetu, i dr. Članovi Katedre za MI učestvovali su i učestvuju u realizaciji brojnih projekata iz oblasti osnovnih istraživanja, tehnološkog razvoja, projekata inovacione delatnosti, kao i međunarodnih projekata u okviru FP7, EUREKA programa, itd. Naučno-istraživačke i nastavne aktivnosti na Katedri za MI obuhvataju u velikoj meri eksperimentalni rad, koji se izvodi u Laboratorijama opremljenim za dobijanje, preradu i karakterizaciju metalnih materijala.

Na Katedri za MI nalazi se pet Laboratorija:

Laboratorija za ekstraktivnu metalurgiju / Lab.EM
Laboratorija za livarstvo / Lab.L
Laboratorija za metalurško inženjerstvo / Lab.MI
Laboratorija za fizičku metalurgiju / Lab.FM
Laboratorija za preradu metala u plastičnom stanju / Lab.PMPS

1. Laboratorija za Ekstraktivnu Metalurgiju (EM) nastala je iz Katedre za obojenu metalurgiju i Katedre za metalurgiju gvožđa i čelika formiranih 1958, odnosno, 1970. godine. Nastava se u celini izvodi kroz izučavanje fizičko-hemijskih teorijskih osnova i sagledavanje suštine reakcionih zahteva kroz principe i kriterijume procesnog inženjerstva. Kroz predmete Metalurgija čelika i Metalurgija specijalnih čelika posebna pažnja se poklanja industrijskoj ekonomiji čelika kroz praćenje strukturnih promena u organizaciji, upravljanju i makroekonomskom položaju industrije čelika. U okviru Teorije metalurških procesa posebno su razvijene oblasti kinetičkih i termodinamičkih zakonitosti. Pored intenzivne aktivnosti na održavanju nastave, Katedra je u čitavom periodu od svog postanka do danas poklanjala posebnu pažnju naučnom i stručnom radu. Članovi Katedre učestvovali su, bilo kao rukovodioci ili saradnici u izradi velikog broja naučnih projekata, tehnoloških studija, glavnih i idejnih projekata, recenzija, revizija itd. Na planu naučnog i stručnog rada Katedra je ostvarivala saradnju kako sa najznačajnijim preduzećima iz oblasti obojene metalurgije i njoj srodnih preduzeća, tako i sa naučno-istraživačkim institucijama iz ove oblasti. Kao rezultat teorijskih i eksperimentalnih istraživanja proistekao je veliki broj naučnih radova koji se bave izučavanjima kinetičkih zakonitosti složenih heterogenih procesa kao što su: redukcija oksida i sulfida, luženje metala iz različitih sirovina, hlorovanje metalonosnih materijala, sulfatizacija različitih sirovina kao i kinetike drugih procesa. Pored toga, kao rezultat rada na Katedri proistekli su naučni i stručni radovi iz oblasti reciklaže metala i zaštite životne sredine vezane za metalurgiju. Od svog osnivanja do danas Katedra je ostvarivala intenzivnu saradnju kako sa domaćim tako i inostranim preduzećima koje posluju u oblasti metalurgije gvožđa i čelika i obojene metalurgije kao i najsrodnijih industrijskih oblasti: Sirmium Steel d.o.o, Metal Fer d.o.o, US Steel, RTB-Bor, Kombinat Trepča, Zorka-Šabac, Monbat PLC., Elixir Group ltd, Aluminijumski kombinat Podgorica, Valjaonice Sevojno, Topionica Zajača, Tehnogas Beograd, INOS Beograd, Magnohrom Kraljevo, Topionica olova i cinka Titov Veles, REC-EE-O ltd., Mg Serbien Baljevac, EPS, Energoprojekt, SGS Srbija, SC TRS Welded Structure Rumunija, Cleanpart GmbH Nemačka, Nekk International Group Rusija, Sintef Norveška, itd.

Kontakt telefon:+381-11-3370-475
Faks:+381-11-3370-400
Email: kamber@tmf.bg.ac.rs

2. Laboratorija za livarstvo (L) je nastala iz Katedre za Livarstvo formirane 1973. godine od dela Katedre za preradu metala i Zavoda za preradu metala u tečnom stanju.

U okviru Lab.L realizovan je veći broj naučno-istraživačkih projekata na temu razvoja savremenih tehnologija livenja, razvoja novih materijala i poboljšanja kvaliteta odlivaka u kojima su pored nastavnika i saradnika Katedre učešće uzeli i mnogi studenti, magistranti i doktoranti. Oblasti kojima se Laboratorija bavi su: razvoj novih materijala otpornih na abrazivno habanje i udarna opterećenja za potrebe metalurgije, rudarstva, geologije kao i industrije papira i celuloze; razvoj tehnologije izrade odlivaka otpornih na dejstvo agresivnih sredina za potrebe hemijske industrije; razvoj upotrebe novih materijala i tehnoloških postupaka izrade delova za potrebe motorne industrije na bazi Al-legura; osvajanje tehnologije izrade odlivaka od nodularnog liva primenom savremenih postupaka; razvoj novih kaluparskih i jezgrenih mešavina kao i postupaka za izradu kalupa i jezgara; osvajanje tehnologije izrade aluminijumsko-keramičkih kompozitnih materijala; izučavanje uticaja karbidotvornih legirajućih elemenata na strukturu i svojstva srednjih i visokolegiranih gvožđa; osvajanje i primena nove tehnologije livenja sa isparljivim modelima i osvajanje novih tehnologija izrade visokovatrostalnih livačkih premaza.

U toku svog višegodišnjeg postojanja bivša Katedra, a današnja Laboratorija za livarstvo je sarađivala i sarađuje sa velikim brojem univerziteta, fakulteta, instituta, privrednih organizacija i institucija kako u zemlji tako i u inostranstvu.

Nastava/kursevi: Metalurško inženjerstvo: Osnovi očvršćavanja metala, Ispitivanje metala, Livenje metala i modelovanje alata, Specijalne tehnike livenja metala, Materijali otporni na habanje (osnovne akademske studije); Očvršćavanje metala, Ispitivanje metala - kontrola kvaliteta, Brza izrada prototipova i primena računarskih tehnika u livarstvu (masterstudije); Očvršćavanje metala, Fizičko-hemijski procesi u kontaktnoj zoni metal-kalup, Upotreba računara u simulaciji livenja i dizajniranju odlivaka i ulivnih sistema, Savremeni procesi i materijali u livarstvu (doktorske studije); Inženjerstvo materijala: Livenje metalnih materijala (osnovne akademske studije); Očvršćavanje metala, Materijali otporni na habanje (master studije).

Kontakt telefon: +381-11-3370-394
Faks:+381-11-3370-387
Email: mirjanaf@tmf.bg.ac.rs

3. Laboratorija za metalurško inženjerstvo (MI) Naučno-stručni rad Laboratorije za MI usmeren je na: fenomene prenosa u metalurškim procesima i inženjerstvu materijala, goriva i sagorevanje, metalurške peći, vatrostalne materijale, energetsku efikasnost, merenje i upravljanje u metalurgiji, zaštitu životne sredine, projektovanje. Pri Lab.MI se permanentno razvijaju i primenjena istraživanja, a takođe se rešavaju problemi izbora opreme kod metalurških procesa. Laboratorija je ostvarila obimnu saradnju sa privrednim organizacijama i naučno-istraživačkim institutima u zemlji i inostranstvu. Urađeno je desetine projekata, studija i elaborata za potrebe privrednih subjekata kao što su RHMK “Trepča”, “Tehnogas”, “Magnohrom”, IMT Rakovica, “Sloboda Čačak”, “14 oktobar” - Kruševac, “Šamot” - Aranđelovac, Bomex – Beograd, “Sartid 1913” (US Steel) - Smederevo, Sinter, Sevojno, i drugi. Takodje je ostvarena dobra saradnja sa Fakultetom za metalurgiju i materijale u Zenici, Mašinskim fakultetom u Mariboru, Metalurškim fakultetom u Sisku.

Nastava/kursevi: Osnovne studije: Fenomeni prenosa u metalurškim procesima, Merenje i upravljanje procesima u metalurgiji, Metalurgija gvožđa i čelika, Specijalni čelici i legure, Sagorevanje i metalurške peći, Osnovi projektovanja, Vatrostalni materijali. Master studije: Fenomeni prenosa u metalurškim procesima-odabrana poglavlja, Metalurgija gvožđa i čelika,-odabrana poglavlja, Metalni materijali u medicini,Vatrostalni materijali, Energetska efikasnost u metalurgiji, Teorija i procesi sagorevanja, Peći i oprema u metalurgiji, Vatrostalni materijali: svojstva i primena.

Doktorske studije: Fenomeni prenosa u inženjerstvu materijala, Inženjerstvo površina, Materijali za visokotemeraturske namene, Peći i reaktori u metalurgiji.

Oprema: optički mikroskop sa pratećom opremom (digitalna kamera i softver za analizu slike), uredjaj za ultrtazvučno odredjivanje erozione postojanosti, pH-metar, vage, hardver za akviziciju podataka.

Kontakt telefon:+381-11-3370-488
Faks:+381-11-3370-387
Email: karlo@tmf.bg.ac.rs, tatjana@tmf.bg.ac.rs

4. Laboratorija za fizičku metalurgiju (FM) je nastala iz Katedre za fizičku metalurgiju koja je osnovana 1950. godine prvo kao Katedra za metalurgiju u okviru metalurškog odseka, a 1958. godine prerasta u Katedru za metalurgiju gvožđa i čelika i fizičku metalurgiju. Od 1968. godine formira se kao samostalna obrazovna i naučno-istraživačka jedinica Tehnološko-metalurškog fakulteta. Katedra za fizičku metalurgiju je jedna od vodećih katedara u oblasti metalnih materijala u SR Jugoslaviji, sa istraživačkom i stručnom aktivnošću koja se kreće od projektovanja, proizvodnje i procesiranja materijala, proučavanja njihovih mehaničkih i fizičkih osobina, kvalitativne i kvantitativne karakterizacije strukture koristeći moderne istraživačke tehnike koje omogućavaju ispitivanje fenomena faznih transformacija, čvrstoće i plastičnosti na mikroskopskom i nivou atoma, sve do praćenja analize ponašanja i uzroka otkazivanja (loma) materijala u eksploatacionim uslovima, po ugradnji u mašine, uređaje i konstrukcije.

Cilj Katedre u oblasti nastavne aktivnosti je da omogući studentima razumevanje principa projektovanja i međuzavisnosti struktura-osobine-primena-ponašanje metalnih materijala u eksploatacionim uslovima. Sve veći i oštriji zahtevi modernih tehnologija za novijim i klasičnim metalnim materijalima poboljšanih svojstava, podrazumeva kontinuirano razvijanje nastavnih planova na redovnim i postdiplomskim studijama, odnosno njihovo usklađivanje sa programima sličnih škola u svetu. Da bi ispunila takav cilj, Katedra je razvila intenzivnu nastavnu i naučno-istraživačku saradnju sa brojnim univerzitetima u svetu. Katedra organizuje nastavu iz predmeta u kojima se obrađuju teorijski i eksperimentalni aspekti: metalografske analize; dijagrama stanja i očvršćavanja metala i legura; kristalografije i greške u kristalima; faznih transformacija, ponašanja metala i legura pri deformaciji i ponašanje deformisanih materijala pri zagrevanju; ponašanje materijala u eksploatacionim uslovima, kao i mehanizme nastanka loma; termičke obrade metala koja je bazirana na faznim transformacijama i predstavlja osnov za analizu problema obrade metala (legure železa i legure obojenih metala); strukture metalnih materijala koji imaju za cilj da upoznaju studente sa savremenim metodama mikrostrukturne analize i njihovom primenom u rešavanju fizičko-metalurških problema.

U proteklom periodu Katedra je ostvarila saradnju sa brojnim preduzećima, među kojima su: “Sartid 1913”-Smederevo, Željezara Nikšić, Kombinat aluminijuma Podgorica, Valjaonica bakra i aluminijuma Sevojno, “Prvi partizan”-Užice, “Dvadeset prvi maj”-Beograd, IMT Beograd, “Pobeda”-Novi Sad, “Goša”-Smederevska Palanka, “14 oktobar”-Kruševac, FAP Priboj, Industrija precizne mehanike Beograd, “Krušik”-Valjevo, “Minel-ENIM”-Beograd, “Utva”-Pančevo itd. Nastavnici i saradnici Katedre su učestvovali u realizaciji većeg broja projekata, studija i ekspertiza, a organizovali su i dva seminara na Fakultetu: Skenirajuća i transmisiona elektronska mikroskopija (1983) i Kvantitativna analiza mikrostrukture metala (1991).

Kontakt telefon: +381-11-3370-469
Faks: +381-11-3370-387
E-mail: nenrad@tmf.bg.ac.rs

5. Laboratorija za preradu metala u plastičnom stanju (PMPS) Nastavne aktivnosti u Laboratoriji obuhvataju oblast teorije plastične deformacije i tehnologije prerade metala u plastičnom stanju, mehaničko i deformaciono ponašanje metala, oblikovanje limova i traka, kao i razumevanje mikrostrukturnih promena, i promena fizičkih i mehaničkih svojstava, u funkciji tehnoloških parametara procesa prerade deformacijom. Pored klasičnih postupaka prerade metala u plastičnom stanju (valjanje, presovanje, izvlačenje), nastavna i naucno-istraživačka delatnost Laboratorije proširena je na oblast istraživanja međuzavisnosti strukture metala i sposobnosti kompleksnog oblikovanja limova i traka, kao i na proučavanje savremenih postupaka plastične deformacije (ECAP presovanje, ARB akumulativno spajanje valjanjem, AR asimetrično valjanje, itd.), kojima je moguce dobiti nanostrukturne metalne materijale. U okviru naucno-istraživačkog rada u periodu 1975-2013. god. u Laboratoriji je urađeno više od 75 projekata, koji se odnose na razvoj metalurške industrije, iz kojih je proizašlo više celovitih tehnoloških rešenja u oblasti prerade, kako obojenih metala, tako i različitih vrsta čelika. Sa Valjaonicom aluminijuma Impol Seval iz Sevojna, uspostavljena je dugogodišnja uspešna saradnja, koja se odnosi na proučavanje mogućnosti optimizacije termomehaničke prerade različitih Al-legura, sa ciljem postizanja zahtevanih svojstava (sposobnost oblikovanja, koroziona postojanost, zavarljivost, i dr.), koja su potrebna za odgovarajuću namenu. Laboratorija za PMPS opremljena je uredjajima za preradu metala deformacijom i za ispitivanje deformaciono-mehanickih svojstava metalnih materijala.

Nastava/kursevi: Metalurško inženjerstvo: Osnovne: Mehanika i deformaciono ponašanje metala; Deformaciono procesiranje metala; Aluminijumske legure – svojstva i primena; Master: Mehanika i metalurgija oblikovanja metala; Inženjerstvo materijala: Osnovne: Mehaničko ponašanje metalnih materijala; Ambalažni materijali; Čelik i obojeni metali; Master: Metalni ambalažni materijali; Aluminijumske legure – svojstva i primena;

Doktorske studije: Deformaciono procesiranje metala – viši kurs; Mehaničko ponašanje materijala; Nanostrukturni metalni materijali;

Oprema: Valjački stan i hidraulična presa za oblikovanje limova, sa sistemom za akviziciju podataka; vučna klupa za izvlačenje žice; peći za termičku obradu; uređaj za merenje tvrdoće; instrument za merenje ušičavosti limova; uređaj za merenje električne provodljivosti metala (bez Fe); stereo mikroskop; vodeno kupatilo; oprema za elektropoliranje i nagrizanje metalografskih uzoraka; elektromehanička kidalica za ispitivanje zatezanjem/sažimanjem, sa komorom za ispitivanje na povišenim temperaturama;

Kontakt telefon:+381-11-3370-403
Faks:+381-11-3370-387
Email: endre@tmf.bg.ac.rs

Katedre

Katedra za metalurško inženjerstvo

Osoblje katedre

Profesor emeritus

Redovni profesor

Vanredni profesor

Docent

Naučni savetnik