Digitalno procesno inženjerstvo

Novi studijski program diplomskih akademskih master studija Digitalno procesno inženjerstvo (DPI) je nastao usled  potreba savremenog društva, ekonomije i procesne industrije, koje u sve većoj meri koriste informacione tehnologije i prednosti koje nudi digitalizacija. Digitalno procesno inženjerstvo je koncipirano tako da ga mogu pohađati inženjeri tehnologije sa različitih studijskih programa, kao i drugih inženjerskih disciplina.

Šta je digitalno procesno inženjerstvo?

Tokom prethodnih decenija, sve veći broj hemijskih, biohemijskih, metalurških i drugih procesnih inženjera u svom radu je intenzivnije upotrebljavao numeričke i optimizacione metode, programske jezike i softverske aplikacije u cilju rešavanja problema procesne industrije, i to na više nivoa - od uređaja, preko procesa, postrojenja, do rada celokupnog preduzeća. Ove aktivnosti, kako u oblasti istraživanja, tako i u inženjerskoj praksi, su vremenom zaokružene u posebnu podoblast hemijskog i procesnog inženjerstva - procesno sistemsko inženjerstvo (eng. Process System Engineering). Danas se ova oblast sve češće izučava kao poseban program na master nivou na univerzitetima u svetu, a s obzirom na specifičnosti integralnog i interdisciplinarnog pristupa, te potreba društva i privrede (Industrija 4.0 i dr.). Poslednjih godina se oblast brzo razvija u pravcu upotrebe veštačke inteligencije (eng. Artificial Intelligence) i manipulacije velike količine podataka (eng. Big Data) za potrebe procesnih industrija. Zbog uključenja novih pravaca razvoja, ovaj studijski program nosi novi naziv - Digitalno procesno inženjerstvo, koji je Fakultet pionirski osmislio.

Upotrebom znanja koja se stiču na osnovnim akademskim studijama Tehnološko-metalurškog fakulteta ili drugih inženjerskih škola, uz sticanje novih znanja i veština iz informacionih tehnologija, na programu DPI, budući inženjeri će biti u prilici da doprinesu rešavanju velikih izazova za društvo i životnu sredinu (klimatske promene, iscrpljivanje prirodnih resursa, prekomerno zagađenje sredine, pritisak na biodiverzitet, velika  potrošnja proizvoda i dr.) i učestvuju u tranziciji ka održivom razvoju i cirkularnoj ekonomiji, što su osnovni  ciljevi Tehnološko-metalurškog fakulteta.

Gde se zapošljavaju master inženjeri tehnologije – inženjeri za digitalne procesne sisteme?

Hemijska, petrohemijska, farmaceutska, matalurška, prehrambena, zaštita životne sredine su industrije u kojima se najčešće zapošljavaju inženjeri školovani na Tehnološko-metalurškom fakultetu, uključujući i sa programa DPI. Program pruža mogućnosti studentima da nakon studija predvode procese digitalizacije u poslovnom i industrijskom okruženju i efikasnije sarađuju sa softverskim inženjerima i u multidisciplinarnim timovima. Osim toga studijski program pruža teorijsku i praktičnu osnovu svršenim studentima da se dalje usavršavaju i usmeravaju, kako u drugim univerzitetskim IT školama, zatim većim IKT kompanijama, tako i u manjim inovativnim preduzećima (eng. tech startups). U takvim okruženjima, inženjeri sa završenim DPI, će moći da koncipiraju digitalne sisteme i softvere, a naročito njihovu poslovnu logiku (i arhitekturu), te im daju kontekst kao i sadržaj bazama podataka iz domena tehnologije, a pri tom razumevajući osnove informacionih tehnologija, algoritama i numeričkih metoda.

Digitalno procesno inženjerstvo na TMF

Master akademske studije su koncipirane tako da predstavljaju nastavak obrazovanja nakon osnovnih akademskih studija, prvenstveno za studente sa studijskog programa Hemijsko inženjerstvo, ali i sa drugih tehnoloških i inženjerskih programa. Cilj master studijskog programa DPI je obrazovanje inženjera tehnologije koji će obavljati poslove digitalnog projektovanja i upravljanja procesnim postrojenjima, optimizacije i simulacije procesa, energetske i materijalne integracije procesa, intenzifikacije procesa, upotrebe inteligentnih sistema  i drugo. Takođe će moći da se orijentišu ka rukovodećim poslovima, kako u razvoju procesa i proizvoda tako i u poslovanju preduzeća: optimizaciji nabavke i toka materijala, upravljanja resursima, pa i marketingu, koristeći digitalne tehnologije i softvere.

Program dominantno obuhvata praktičnu nastavu i samostalan rad studenata na računarima, uz upotrebu savremenih programskih jezika (Python i dr.), biblioteka numeričkih metoda, kao i specijalizovanih softverskih paketa. Stručna praksa se održava kako u digitalnim i razvojnim odeljenjima kompanija procenih industrija, tako i u IKT kompanijama i inovativnim firmama.

Nastavni plan studijskog programa

	Šifra	Naziv predmeta	Semestar	Status	Časovi aktivne nastave			Ostalo	ESPB
					P	V	DON
1	22MM2	Matematičko programiranje	1	o	3	0	0	0	5
2	22MOP	Optimizacija procesa	1	o	1	0	3	0	5
3		Izborni blok 1 (bira se 8 kredita)	1	i					8
4		Izborni blok 2 (bira se 8 kredita)	1	i					8
5	22MSP1	Stručna praksa	1	o	0	0	0	6	3
6	22DPMZRSIR	Završni master rad – studijsko istraživački rad	2	o					21
7	22DPMZRIO	Završni master rad – izrada i odbrana	2	o					10
Izborni blok 1 (bira se 8 kredita) (Povratak u gornji deo tabele)
1	22MVMS	*Višedimenzionalni modeli i simulacije	1	i	1	0	3	0	4
2	22MDMSPI	*Digitalna merenja i signali u procesnom inženjerstvu	1	i	2	0	2	0	4
	22MDPPP	*Digitalno projektovanje procesnih postrojenja	1	i	1	0	3	0	4
3	22MIR	*Industrijski reaktori	1	i	2	2	0	0	4
Izborni blok 2 (bira se 8 kredita) (Povratak u gornji deo tabele)
1	22MOIS	*Osnove inteligentnih sistema	1	i	2	0	2	0	4
2	22MIMTP	*Integracija materijalnih tokova procesa u funkciji cirkularne ekonomije	1	i	1	2	1	0	4
3	22MEIP	*Energetska integracija procesa	1	i	2	0	1	0	4
4	22MPUP	*Planiranje i upravljanje proizvodnjom u hemijsko-procesnoj industriji	1	i	2	0	2	0	4
5	22MIP	*Intezifikacija procesa	1	i	2	0	1	0	4